Acupunctuur
Tong ze bu tong;
"Tong ze tong”
(Als het wel stroomt is er geen pijn, als het niet stroomt is er pijn.)
Acupunctuur
Acupunctuur is onderdeel van een duizenden jaren oude Chinese Geneeswijze. Bijzonder aan deze geneeswijze is dat de mens als onlosmakelijk onderdeel van zijn of haar omgeving wordt bezien. Dus lichaam, geest en omgeving hebben allemaal invloed op elkaar en kunnen niet los van elkaar worden behandeld. Dit is de holistische visie waarop acupunctuur gebaseerd is. In de praktijk betekent dit dat ieder mens, iedere klacht uniek is en om een andere aanpak vraagt. Dus jouw verkoudheid kan een andere onderliggende oorzaak hebben dan die van je buurman en wordt dus op een andere manier behandeld. Hierdoor wordt het mogelijk het probleem dieper bij de oorsprong aan te pakken en te genezen.
Yin | YANG
Het basisprincipe van acupunctuur is gericht op balans. Symbool hiervoor staat het bekende Yin-Yangteken. Yin staat bijvoorbeeld voor zaken als rust, kalmte, koelte, donker, ontspanning, nacht; Yang voor beweging, warmte, energie, licht en (over)dag. Yin en Yang vullen elkaar aan en wisselen elkaar af en zorgen zo voor een mooie balans. Zo ook in het menselijk lichaam waarbij iedere persoon een unieke eigen verhouding van Yin en Yang bezit. Deze natuurlijke beweging van Yin en Yang kan beïnvloed worden door het klimaat, seizoenen, je dagelijkse activiteiten en je emotionele omgeving. In principe moet je als gezond persoon prima in staat zijn je aan te passen aan al deze onvermijdelijke veranderingen in het leven. Leven is immers beweging! Maar soms veroorzaakt een langdurige disbalans een blijvende verstoring en ontstaan er lichamelijke of geestelijke klachten in de vorm van pijn, ziekte of emotionele problemen.
Hoe werkt Acupunctuur DAN?
Indien de verstoring zo groot is dat je lichaam het niet meer zelf kan reguleren en genezen kun je gebruik maken van acupunctuur. Bij acupunctuur worden flinterdunne naaldjes ingebracht op acupunctuurpunten welke middels energiebanen (meridianen) in verbinding staan met je organen en weefsels. Door de stimulatie van de naaldjes wordt de vastgelopen energie (Qi) in het lichaam in beweging gebracht (dit gebeurt via de hersenen) en kunnen blokkades en disbalansen worden opgeheven. Weefsels en organen worden weer beter doorbloed en je centrale zenuwstelsel wordt aangezet tot afgifte van genezende en regulerende hormonen waarna je lichaam zelf aan de slag gaat om de balans te herstellen en klachten te genezen. Ik geef je lichaam dus als het ware een ‘extra zetje’.
Sinds de jaren ’70 zijn er talloze onderzoeken uitgevoerd om de werking en het effect van een acupunctuur behandeling (i.e. het insteken van naaldjes in de huid) in het lichaam te bestuderen. Hiervoor worden o.a. MRI-scans, CT scans en thermografische onderzoeken ingezet. Recente hersenscans laten zien dat bepaalde hersengebieden (o.a. de hypothalamus en het limbisch systeem) worden geactiveerd zodra een naald in de huid wordt gestoken. Tegelijkertijd brengt dit een heel scala van chemische reacties in het lichaam tot stand. Maar wat gebeurt er dan en HOE werkt acupunctuur??
De werking van Acupunctuur hangt (samenvattend) eigenlijk maar van één ding af:
“Het prikkelen en stimuleren van het perifere zenuwstelsel waardoor het zelfgenezende en zelfregulerende vermogen van je lichaam wordt geactiveerd”.
(Het perifere zenuwstelsel vormt de zenuwverbindingen van en naar de organen, spieren, ledematen en weefsels en het Centrale Zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).
1. Acupunctuur verlicht pijn:
Zodra het naaldje de huid in gaat worden er zenuwuiteinden geprikkeld. Deze zenuwuiteinden vind je overal in de huid, maar met name geconcentreerd in de specifieke ‘acupunctuurpunten’. Door de prikkeling geven ze een impuls af aan de hersenen welke vervolgens via het Centrale Zenuwstelsel en hormonale klieren Endorfinen gaan uitscheiden. Endorfinen zijn een soort ‘natuurlijke pijnbestrijders’ omdat ze in staat zijn om inkomende pijnimpulsen te blokkeren. In vergelijking: sommige van deze endorfinen kunnen 10-200 keer sterker zijn dan morfine!!
2. Acupunctuur vermindert de intensiteit en pijnbeleving van (chronische) pijn:
Naast de bovengenoemde endorfinen worden (nog steeds door dezelfde zenuwimpulsen) bepaalde gebieden in de hersenen gestimuleerd tot de afgifte van Serotonine. Serotonine speelt ook een belangrijke rol in het onderdrukken en normaliseren van pijnimpulsen, maar heeft daarnaast ook een natuurlijke ‘antidepressiva’ werking waardoor (chronische) pijn beter te verdragen is. Daarnaast heeft serotonine een positieve werking op het geheugen, stemming, zelfvertrouwen, slaap en eetlust.
3. Acupunctuur werkt ontstekingsremmend:
Vanuit de hersenen wordt de afgifte van het hormoon ACTH gestimuleerd. ACTH werkt in op de bijnierschors en stimuleert de aanmaak van Cortisol, een hormoon dat werkt als een natuurlijke ontstekingsremmer bij infecties en ontstekingen. Tegelijkertijd creëert de naaldsensatie in de huid een lokale ‘micro- schade’ wat het immuunsysteem onmiddellijk stimuleert om tot actie te komen om de aangedane schade te herstellen. Niet alleen de directe omgeving van de schadeplek wordt hersteld, maar ook de wat verder liggende weefsels. Als je je bedenkt dat bijna alle ziektes en aandoeningen voor een groot deel gepaard gaan met pijn en/of ontstekingsverschijnselen (denk hierbij ook aan auto-immuunziekten of hartaandoeningen) dan begrijp je hoe acupunctuur zo effectief kan zijn bij vele verschillende aandoeningen, vaak zelfs tegelijkertijd.
4. Acupunctuur stimuleert de bloedsomloop:
Alles wat je lichaam nodig heeft om te helen en genezen bevindt zich in je bloed. Denk aan zuurstof, hormonen, voedingsstoffen, antilichamen en witte bloedcellen voor je afweer. Tevens zorgt je bloed (en lymfevaten) voor de afvoer van afvalstoffen. Op plaatsen waar de bloedtoevoer niet voldoende is (door een trauma, afknelling, of andere oorzaak van onvoldoende doorstroming) raken cellen ondervoed en sterven af. Andersom: waar bloed stroomt, kan genezing van cellen en weefsels plaatsvinden. De impuls die door het gebruik van de naald ontstaat zet wederom het centrale zenuwstelsel aan om bloedvaten te verwijden (vasolidatie) en eventuele stugge bloedvaatwanden te laten ontspannen waardoor de bloedcirculatie in het lichaam sterk verbeterd en toeneemt. Dit kan ook ten gunste zijn van de werking van je organen en denk eens aan je voortplantingsorganen? Niet voor niets kan acupunctuur geweldig ondersteunen bij infertiliteit.
5. Acupunctuur verminderd stress:
Dit is waarschijnlijk het belangrijkste en fijnste effect van acupunctuur. Acupunctuur stimuleert, (weer door die impuls) de afgifte van Oxytocin, een belangrijk hormoon wat het parasympathisch zenuwstelsel reguleert. Het parasymphatisch zenuwstelsel is verantwoordelijk voor onze rust, slaap, vertering en ontspanning. Oxytocin ontspant je spierweefsel maar is ook het hormoon wat aangemaakt wordt bij positief onderling contact, zoals bij aankijken, aanraken, knuffelen en vrijen. Oxytocine geeft een hogere weerbaarheid tegen stress en verslaving, angst wordt gemakkelijker onderdrukt en het lichaam komt beter tot rust.
Bovenstaande (aantoonbare en bewezen) effecten van acupunctuur laten zien dat deze geneeswijze:
a) pijn verlicht
b) ontstekingsremmend werkt
c) de bloedsomloop stimuleert
d) stress verminderd en ontspant
e) het natuurlijke evenwicht van het lichaam herstelt.
En dat allemaal door het prikken van naadjes in de huid. Hoe bijzonder simpel, effectief, veilig en plezierig!
Hoewel we nog lang niet alles volledig begrijpen over de werking van acupunctuur, ook omdat er zóveel bio-chemische processen tegelijkertijd in werking treden die nog niet allemaal onderzocht zijn, lijkt het mij absoluut zinvol om deze prachtige oosterse geneeswijze (en dan bedoel ik ook de kruidengeneeswijze en voedingsleer) af en toe eens uit de ietwat mystieke sfeer van ‘energie’ en ‘meridianen’ te halen en te benadrukken wat het, naast de holistische en filosofische inslag, daadwerkelijk is: een heel complete, goed functionerende, ‘vlees en bloed’ geneeswijze die al ruim 2000 jaar bestaat en meer dan aanvullend zijn werk doet naast de reguliere medische zorg. Of is het juist andersom;-) Hulde!
Bronnen:
Chris Kresser: Chinese Medicine Demystified (series)
Wikipedia
Joseph Sciamarella MD: Acupuncture Physiology